آرای کلامی شیخ حر عاملی

thesis
abstract

پژوهش حاضر به بررسی آرای کلامی شیخ حرّ عاملی می‏پردازد، شیخ حرّ عاملی یکی از علمای بزرگ امامیه است که در حوزه های مختلف علمی از جمله اعتقادات، صاحب فکر و اندیشه است، روش شیخ حر، روشی نص گرایانه است و جزء اخباریان به حساب می‏ آید، نص گرایان در طول تاریخ کلام، اگر چه جریانی پر طرف دار و تاثیر گذار بوده اند، اما در قرون اخیر هم زمان با تلاش عقل‏گرایان در ارائه روش فلسفی و جایگزنی آن در علم کلام، روش آنان دچار نوعی فراموشی شده و از اساس مورد بی اعتنایی قرار گرفته است، آنان با هدف صیانت از آیات قرآن و احادیث معصومین و بهره گیری حداکثری از آن در اثبات مسائل کلامی و حل مشکلات اعتقادی، آثاری تولید کرده اند که امروز از آن آثار صرفا به عنوان کتب حدیث و جوامع روایی یاد می‏شود، بی آن که روش تدوین آن مورد توجه باشد. این تحقیق در راستای بررسی و تحلیل دیدگاه های اعتقادی نص‏گرایان و متد آنان در پیش‏برد علم کلام شکل یافته و گوشه ای از تلاش های علمی آنان در کلام امامیه و احیای علوم اهل بیت ? را به نمایش می گذارد. شیخ حرّ عاملی علاوه بر فقه، در زمینه هایی چون حدیث، کلام، رجال، درایه، اصول، منطق، ریاضی، شعر و ادب و غیره دارای تألیفات ارزنده ای است. عمق خاطر، قوت استدلال و تخصص او در حوزه های گوناگون علوم اسلامی باعث شده در ارائه مفاهیم و معارف دینی همه جانبه نگر و دارای بیانی روشن باشد و آشنایی با تفکر او تصویر مناسبی از روش نص گرایی و منابع شناخت در نظر نص گرایان را نیز به دست دهد، چرا که وی علاوه بر طرح و حل مباحث کلامی، به تبیین روش آنان در حل مسائل نیز پرداخته و حیطه حجیت عقل و نقل از منظر آنان را روشن ساخته است. در این تحقیق ابتدا به دیدگاه شیخ حرّ نسبت به کلیات علم کلام و روش او در استفاده از منابع پرداخته شده است، سپس موضع وی در قبال منابع شناخت بررسی شده و دیدگاه های اعتقادی وی در اهمّ مسائل کلامی کنکاش شده است. مهم ترین نتایج این تحقیق اثبات این مطلب است که شیخ حرّ جزء متکلمان و صاحبان اندیشه و اثر در علم کلام است و با روشی اجتهادی و به دور از تعصب، موضع عقل‏گرایان را به چالش کشیده و بهره گیری از کتاب و به خصوص سنت را تقویت کرده است.

similar resources

روش‌شناسی شیخ حر عاملی در تبیین، تنظیم و اثبات عقاید

تبیین روشن و صحیح عقاید، تنظیم معقول و منطقی آموزه‌های اعتقادی و اثبات آنها برای مخاطب از وظایف اصلی متکلمان است. حر عاملی، متکلم اخبارگرای مکتب اصفهان، در آثار کلامی خود از روش‌های متعددی در این سه مقام بهره برده است. در این پژوهش با مرور تمام آثار کلامی وی روش‌هایی را که او در این سه مقام استفاده کرده استخراج و استقصا کرده‌ایم. حر عاملی در مقام تبیین از روش‌هایی همچون تعریف مفردات، ذکر مبانی،...

full text

روش‌شناسی، سنجش و نقد نسخه خطی «خلق الکافر» شیخ حر عاملی

شیخ حر عاملی (1104- 1033ق) به عنوان یکی از بزرگان عرصه‌ی علم و فقاهت شیعه، در نسخه‌ای خطی تحت عنوان «خلق الکافر و الغرض منه» که به زیور طبع آراسته نشده، اختصاصاً به موضوع خلقت کافر پرداخته و تلاش نموده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا خداوند کافر را درحالی‌که اوصاف او در علمش معلوم بود، آفرید، مهلت داد و بر مؤمنین مسلط ساخت؟ این در حالی است که بعضی از معارف قرآن و حدیث مانند طینت خاص، قضا و قدر، ...

full text

مبانی فهم حدیث از دیدگاه شیخ حر عاملی با تأکید بر کتاب «الفوائد الطوسیه»‏ ‏

در راه فهم روایات نیاز به روش صحیح علمی وجود دارد که آن را فقه الحدیث می نامیم. فهم متون احادیث، بدون توجّه به ‏مبانی مورد نیاز، امکان برداشت غلط و انحراف را در پی خواهد داشت. برای پرهیز از این خطر، تلاش های زیادی توسط ‏عالمان اسلامی برای تدوین قواعد و مبانی فهم صحیح از قرآن و روایات صورت گرفت که علم اصول فقه، حاصل بخشی از ‏این تلاش هاست. بسیاری از بزرگان حدیث نیز در شرح هایی که بر مجموعه های رو...

full text

روش شناسی، سنجش و نقد نسخه خطی «خلق الکافر» شیخ حر عاملی

شیخ حر عاملی (1104- 1033ق) به عنوان یکی از بزرگان عرصه ی علم و فقاهت شیعه، در نسخه ای خطی تحت عنوان «خلق الکافر و الغرض منه» که به زیور طبع آراسته نشده، اختصاصاً به موضوع خلقت کافر پرداخته و تلاش نموده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا خداوند کافر را درحالی که اوصاف او در علمش معلوم بود، آفرید، مهلت داد و بر مؤمنین مسلط ساخت؟ این در حالی است که بعضی از معارف قرآن و حدیث مانند طینت خاص، قضا و قدر، م...

full text

لزوم توجه به اثبات متن حدیث قبل از ورود به فقه الحدیث از دیدگاه شیخ حر عاملی در الفوائد الطوسیه

One of the most important Islamic sciences is Fiq al-hadith. Hadith is the second source of knowing Islam without which this Divine religion cannot be understood. Fiqh al-hadith helps us to recognize the meanings of hadiths. On the other hand, using the texts of hadiths without being familiar with special necessary foundations may cause deviation. Accordingly, Islamic scholars tried hard to cod...

full text

تصحیح،تحقیق و ترجمه نسخه خطی «خلق الکافر والغرض منه» از شیخ حر عاملی

شیخ حر عاملی (1033- 1104 ه.ق) به عنوان یکی از بزرگان عرصه ی علم و فقاهت شیعه، در نسخه خطی «خلق الکافرو الغرض منه» که به زیور طبع آراسته نشده به موضوع «خلق کافر» پرداخته و تلاش نموده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا خداوند کافر را درحالی که اوصاف او در علمش معلوم بود، آفرید، مهلت داد و بر مومنین مسلط ساخت؟ این در حالی است که بعضی از معارف قرآن و حدیث مانند خلق از طینت خاص، قضا و قدر، مشیت و اراده ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

سایر - دانشکده علوم حدیث

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023